ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ_ΚΟΥΤΣΟΥΠΑΚΗ ΕΥΛΑΜΠΙΑ 7704

Ο ενεργειακός σχεδιασμός έχει σκοπό τη μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας, των αντίστοιχων ρύπων αλλά και του φορτίου αιχμής για θέρμανση, ψύξη και φωτισμό των κτιρίων, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα θερμική και οπτική άνεση μέσα στους χώρους.

Με γνώμονα λοιπόν, το ενεργειακό όφελος και τη βέλτιστη απόδοση, εφαρμόζεται ο βιοκλιματικός σχεδιασμός σε επίπεδο κτιρίων και υπαίθριων χώρων (αξιοποίηση περιβαλλοντικών πηγών, τεχνικές φυσικού φωτισμού και δροσισμού). Οι ενεργειακές μελέτες κτιρίων και οικιστικών συνόλων έχουν ως στόχο την εξασφάλιση ενεργειακών οφελών και τη βελτίωση των συνθηκών άνεσης με εφαρμογή του ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού. Ο ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός βασίζεται στις αρχές της βελτιστοποιημένης ενεργειακά αρχιτεκτονικής, και στην ένταξη συστημάτων ανανεώσιμων πηγών και εξοικονόμησης ενέργειας. Τα συστήματα αφορούν το κτιριακό κέλυφος και τις μεθόδους κατασκευής, τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, την επιλογή του σχετικού εξοπλισμού (διατάξεων και συστημάτων θέρμανσης, κλιματισμού, παραγωγής ζεστού νερού χρήσης και φωτισμού), την ενεργειακή διαχείριση και τις τεχνολογίες για την κάλυψη των θερμικών και ηλεκτρικών αναγκών των κτιρίων.

Πιο συγκριμένα, εκπονούνται μελέτες:

§  βιοκλιματικού και ενεργειακού σχεδιασμού κτιρίων και πολεοδομικών συνόλων με αξιοποίηση περιβαλλοντικών πηγών, ένταξη Παθητικών Ηλιακών Συστημάτων (παθητική θέρμανση), τεχνικές Φυσικού Δροσισμού (παθητική ψύξη), τεχνικές Φυσικού Φωτισμού

§  ενεργειακής αποδοτικότητας κτιρίων και δομικών στοιχείων (υλικών και συστημάτων)

§  χωροθέτησης, σχεδιασμού περιβάλλοντος χώρου και μικροκλίματος

§  σκοπιμότητας ένταξης συστημάτων Εξοικονόμησης Ενέργειας, Ορθολογικής Χρήσης Ενέργειας και  Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

§  παρακολούθησης απόδοσης και λειτουργίας ενεργειακών συστημάτων και εφαρμογής ενεργειακών τεχνολογιών στα κτίρια

§  καταγραφής ενεργειακής χρήσης υφιστάμενων κτιρίων με ενεργειακές επιθεωρήσεις σε επίπεδο κελύφους και Η/Μ εγκαταστάσεων.

§  Επαρκής συντήρησης του κτιρίου και των εγκαταστάσεων

§  Μείωσης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

Παράλληλα, η επιλογή των δομικών υλικών και συστημάτων για την κατασκευή ενός κτιρίου επηρεάζει τόσο την ενεργειακή του συμπεριφορά, όσο και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. H παραγωγική διαδικασία δε, των δομικών προϊόντων επηρεάζει σημαντικά τις εκπομπές των αερίων ρύπων και την ενεργειακή χρήση κατά τον κύκλο ζωής τους.

Η βέλτιστη ενεργειακή απόδοση κτιρίων επιτυγχάνεται με το σχεδιασμό κτιρίων χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης (βιοκλιματικός σχεδιασμός, ορθολογικός ενεργειακός σχεδιασμός), την εφαρμογή ώριμων & αποδοτικών ενεργειακών τεχνολογιών για την κάλυψη των επικουρικών ενεργειακών αναγκών (θέρμανσης, ψύξης, φωτισμού), την εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου απόδοσης και λειτουργίας των εγκαταστάσεων του κτιρίου.

Η επίδραση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού κελύφους στην συνολική ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων, βασίζεται στα ακόλουθα χαρακτηριστικά και παραμέτρους:

§  γεωμετρικά χαρακτηριστικά κτιρίου,

§  θερμομονωτική ικανότητα κελύφους,

§  θερμοπερατότητα των συστημάτων υαλοστασίων,

§  θερμοχωρητικότητα του κτιρίου

§  μέγεθος των ανοιγμάτων ανά προσανατολισμό

§  συμβολή των ανοιγμάτων άμεσου κέρδους

§  συμβολή συστημάτων έμμεσου κέρδους

§  θέση της θερμικής μάζας

§  χρώμα της εξωτερικής επιφάνειας

§  ηλιοπροστασία

§  διαμπερή αερισμό / νυχτερινό αερισμό

§  φυσικός φωτισμός και δροσισμός

§  κατάλληλα δομικά υλικά και συστήματα

Στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 200 εφαρμογές του βιοκλιματικού και ενεργειακού σχεδιασμού σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια και οικισμούς. Ελπίζουμε στο μέλλον να γενικευτεί ο ενεργιακός σχεδιασμός, αφού βελτιώνει τις συνθήκες άνεσης στους χώρους κατοικίας και εργασίας, αυξάνει την παραγωγικότητα και προάγει το επίπεδο ζωής πολλών ανθρώπων.

_οργανικότητα_

   

Αλεξάνδρα Χατζηκομνίτσα (7473)

Ποιά είναι η καλύτερη αρχιτεκτονική;

Η γεωμετρική ή η οργανική;

Αυτή η ερώτηση μάλλον απασχολούσε τους αρχιτέκτονες εδώ και αρκετές δεκαετίες καθώς το θέμα φαίνεται να πρωτοεμφανίζεται με κινήματα όπως του Art Nouveau που άρχισαν να υιοθετούν αυτές τις πιο οργανικές μορφές και στοιχεία από τον φυτικό κόσμο για την μορφολογία και τη διακόσμηση των αρχιτεκτονημάτων τους. Το περίεργο είναι πως αυτό το κίνημα εξελίχθηκε σε μεγάλο βαθμό παράλληλα με την βιομηχανική επανάσταση και αυτά τα δύο στοιχεία μαζί οδήγησαν στη εμφάνιση του μοντερνισμού, οποίος μοιάζει να εγκαταλείπει ( τουλάχιστον στις περισσότερες περιπτώσεις )  τα καμπύλα στοιχεία και να εκφράζεται με τη γεωμετρία, αλλά με πιο σύνθετους συνδυασμούς και περίπλοκα σχήματα που έδιναν μια άλλη πολυπλοκότητα στην αρχιτεκτονική. Και είναι λογικό σε αυτή την περίοδο οπού τα πάντα έπρεπε να «εξηγούνται» και να γίνονται αντιληπτά με έναν  ορθολογικό και επιστημονικό τρόπο, μια περίοδο που χαρακτηριζόταν από την τυποποίηση και την παραγωγικότητα, να μην μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος, μια αρχιτεκτονική που δεν «τυποποιείται».

Ο πρώτος αρχιτέκτονας που χρησιμοποίησε τον όρο οργανική αρχιτεκτονική ( Organic architecture ) , ήταν ο Frank Lloyd Wright. Χρησιμοποίησε αυτό τον όρο με στόχο να περιγράψει μια αρχιτεκτονική που θα βρίσκεται σε αρμονία με τους χρήστες αλλά και το περιβάλλον, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα ενσωματώνει στοιχεία καμπυλόμορφα που θα παραπέμπουν σε φυτικό διάκοσμο ( π.χ. Falling water) .

Ο στόχος της οργανικής αρχιτεκτονικής είναι να δημιουργεί το χώρο με τέτοιο τρόπο ώστε να αναπτύσσεται μαζί με το περιβάλλον του, και σε συνάρτηση με το χρόνο αφού αντικείμενο μελέτης δεν αποτελεί αποκλειστικά μια απομονωμένη χρονική στιγμή, αλλά η συνολική συνάρτηση μορφής, περιβάλλοντος και χρόνου. 

Και ανεξάρτητα με τη μορφολογία, ή τα μέσα που διαθέτει ο κάθε αρχιτέκτονας ή η κάθε περίοδος, ανεξάρτητα από την οικονομία, την τεχνολογία ή τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται, η αρχιτεκτονική πρέπει να δημιουργεί  « οργανισμούς » που το μέσα και το έξω να εξαρτώνται το ένα από το άλλο και να αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο.

Αν για τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα μπορούμε να πούμε ότι η αρχιτεκτονική αφορούσε τις κατασκευαστικούς ακροβατισμούς - οπότε και αντίστοιχη ήταν η χροιά της έννοιας της οργανικότητας - τότε το νέο πεδίο είναι τα υπολογιστικά δίκτυα - οπότε ο όρος “οργανικό” αναπροσαρμόζεται αντίστοιχα. Δεν είναι επομένως σίγουρο αν ο όλος προβληματισμός ξεκινά από το αντίστροφο άκρο, την εκ των προτέρων δεδομένη πρόθεση των αρχιτεκτόνων η οποία δευτερευόντως αντανακλάται στον τρόπο που προσεγγίζονται τα πεδία επιρροής.

Οργανικότητα, Παπακωνσταντίνου Αλεξία 7555

Η οργανική αρχιτεκτονική άρχισε να υφίσταται από τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά, oπου η αρχιτεκτονική δημιουργία είχε αρχίσει να στρέφεται σε σχήματα εμπνευσμένα ή ακόμα και αντιγραμμένα από τη φύση και να βαφτίζει αυτό το ύφος “οργανικό”, σε αντίθεση με το γεωμετρικό ύφος που προσέδιδε η χρήση γεωμετρικών μορφών και σχημάτων. Οι αρχιτέκτονες της εποχής, αναγνωρίζοντας τη σοφία της φύσης και υποταγμένοι σ’ αυτή, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μορφές που κατά κάποιον τρόπο να “χάνονται”, να γίνονται ένα, να συμπλέουν και να συνάδουν με το φυσικό περιβάλλον. Ο Antonio Gaudí, ο Bruce Goff, ο Frank Lloyd Wright, ο  Santiago Calatrava, ο Enric Miralles και ο Bart Prince αποτελούν κάποιους από τους αρχιτέκτονες που ασχολήθηκαν με την οργανική αρχιτεκτονική, εκφράζοντάς την βέβαια ο καθένας από αυτούς υπό το πρίσμα της υποκειμενικότητάς τους.

Ο όρος “οργανικό” δηλώνει μορφή που προσομοιάζεται με μορφές διαφόρων φυσικών οργανισμών που προέκυψαν έπειτα από χρόνια εξελικτικής πορείας και που αποτελούν μια άμεση έκφραση της λειτουργίας του εκάστοτε οργανισμού. “Οργανική” όμως, σε μια πιο ελεύθερη ερμηνεία της έννοιας, μπορεί να χαρακτηριστεί μια οποιαδήποτε μορφή η οποία είναι αποτέλεσμα σωστής δημιουργικής διαδικασίας και ανταποκρίνεται άμεσα στη λειτουργία την οποία εκφράζει. Η οργανικότητα δε μιμείται σχήματα φυσικών (οργανικών) μορφών, αλλά εμπεριέχει μηχανισμούς, οι οποίοι διέπουν τις διάφορες φυσικές διεργασίες. Συνιστά μορφή προσωπικής έκφρασης του ίδιου του αρχιτέκτονα, ενώ ταυτόχρονα είναι απόρροια της συνεχούς αναζήτησης του ανθρώπινου πνεύματος για εύρεση νέων τρόπων έκφρασης των αναμνήσεων (παρελθόν), των επιθυμιών (παρόν) και των προσδοκιών (μέλλον). Η οργανική αρχιτεκτονική τείνει να “χάνεται” μέσα στη φύση, τόσο με τη φόρμα όσο και με τα υλικά και τα χρώματα που χρησιμοποιεί. Τα όρια του κτισμένου περιβάλλοντος με το φυσικό περιβάλλον είναι ασαφή και με το πρώτο να εντάσσεται απόλυτα στο δεύτερο καθώς η μορφή των κτιρίων εμπνέεται από τον κόσμο της φύσης. Παραδείγματα κτιρίων οργανικής μορφής είναι το Sage Gateshead των Foster& partners (2004), το City Hall των Foster & Partners (2002), το Zlote Tarasy των The Jerde (2007), το Kunsthaus Graz του Peter Cook και του Colin Fourier (2003) ,κλπ.

Σήμερα, συναντούμε μια πληθώρα οργανικών κτισμάτων ανά τον κόσμο καθώς στο παιχνίδι της δημιουργίας έχει προσχωρήσει το κομπιούτερ με όλο και πιο σύγχρονα και συνεχώς εξελισσόμενα προγράμματα, εργαλεία με πάμπολλες δυνατότητες σχεδίασης, που όχι μόνο βοηθά την ανθρώπινη φαντασία να εκφράσει αυτό που πλάθει νοητά, αλλά τη σπρώχνει όλο και πιο πέρα, πολλές φορές ανεξέλεγκτα και πέρα από το μέτρο.

Παραμετρικότητα, Ελένη Παπαντωνίου, 7278

Βάση του παραμετρικού σχεδιασμού αποτελεί η παραγωγή γεωμετρίας από τον ορισμό μιας οικογένειας αρχικών παραμέτρων και το σχεδιασμό των επίσημων σχέσεων που τις συνδέουν μεταξύ τους. Πρόκειται για τη χρήση μεταβλητών και αλγορίθμων ώστε να δημιουργηθεί μια ιεραρχία μαθηματικών και γεωμετρικών σχέσεων που επιτρέπουν με τη σειρά τους τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου σχεδίου, αλλά και τη διερεύνηση ενός φάσματος πιθανών λύσεων λόγω της μεταβλητότητας των αρχικών παραμέτρων.

Η παραμετρική σκέψη εισάγει την αλλαγή στη νοοτροπία από την αναζήτηση για μια συγκεκριμένη και καθορισμένη στατική επίσημη λύση στο σχεδιασμό των ενδιάμεσων σταδίων και παραγόντων που χρησιμοποιούνται για ένα πιθανό σχεδιαστικό αποτέλεσμα. Η χρήση αλγορίθμων και προηγμένων υπολογιστικών τεχνικών δε γίνεται για το σχεδιασμό εξεζητημένων μορφών, αλλά για τη δημιουργία επίσημων πιθανοτήτων. Δεν πρόκειται για την παραγωγή μιας λύσης, αλλά μιας οικογένειας πιθανών αποτελεσμάτων.

Ο παραμετρικός σχεδιασμός δεν αποτελεί άγνωστο έδαφος για τους αρχιτέκτονες. Από τις αρχαίες πυραμίδες μέχρι τα σύγχρονα ιδρύματα, τα κτίρια έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί σε σχέση με μια ποικιλία από μεταβαλλόμενες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένου του κλίματος, της τεχνολογίας, της χρήσης, του χαρακτήρα, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού και της διάθεσης. Ο υπολογιστής δεν εφηύρε τον παραμετρικό σχεδιασμό ούτε επαναπροσδιόρισε την αρχιτεκτονική ή το επάγγελμα. Ωστόσο, παρείχε ένα πολύτιμο εργαλείο που επέτρεψε στους αρχιτέκτονες να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν καινοτόμα κτίρια με πιο αυστηρές ποιοτικές και ποσοτικές πρϋποθέσεις. Συνεπώς, ο λόγος που η έννοια της παραμετρικότητας εμφανίστηκε στο προσκήνιο κυρίως τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια είναι η ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνολογίας, που επέτρεψε στον παραμετρικό σχεδιασμό να πάρει άλλες διαστάσεις και να κινήσει τα νήματα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής διαδικασίας.

Ειδικότερα, ο παραμετρικός σχεδιασμός συμβάλλει:

• Στην κατασκευή πολύπλοκων μορφών και γεωμετριών που δεν θα μπορούσαν να κατασκευαστούν με συμβατικές μεθόδους.
• Στην εισαγωγή σε έναν ιεραρχημένο τρόπο σχεδιασμού(κύριες  και  δευτερεύουσες παραδοχές).
• Στην επαφή και το σχεδιασμό με βάση το υλικό, καθώς κανείς είναι αναγκασμένος να δουλεύει ευθύς εξ’ αρχής με το υλικό και τις ιδιότητές του. 
• Στην έμφαση στην κατασκευαστική λεπτομέρεια. 
• Στην δυναμική αντιμετώπιση αρχιτεκτονικών προβλημάτων, δηλαδή στη δημιουργία μοντέλων ή συστημάτων τα οποία μπορούν να ανταποκριθούν σε διαφορετικές συνθήκες(αρχικές παραδοχές).
• Στην διαδικασία κατασκευής σε κλίμακα 1:1.

Ωστόσο, οι μαθηματικές  παραμετρικές και αλγοριθμικές διαδικασίες έχουν αποδειχθεί τις περισσότερες φορές πολύ περιοριστικές για να λάβουν υπόψιν παραγωγικά τις σύνθετες πολιτιστικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούνται να δημιουργήσουν οι αρχιτέκτονες σήμερα. Μπορεί ορισμένες φορές να φαίνεται εντυπωσιακό το γεγονός ότι κανείς σχεδιάζει κτίρια και πόλεις χρησιμοποιώντας παραμετρικά και προγραμματικά σχεδιαστικά όργανα. Παρόλα αυτά το μεγαλύτερο μέρος αυτών των σχεδιασμών τείνουν να ενσωματώνουν πολλές άγνωστες υποθέσεις με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε καταστάσεις του πραγματικού σύγχρονου κόσμου.