READINGS ON ARCHITECTURAL THEORY AND CREATION 2013-2015

Μαριάννα Λιόλιου, ΑΕΜ: 7571

Deleuze, Morphogenesis, and Population Thinking, Manuel DeLanda, 2011

Ο Manuel DeLanda ασχολείται με την έννοια της μορφογένεσης, την οποία θεωρεί στενά συνδεδεμένη  με την έννοια της υλικότητας.  Επιπλέον, διακρίνει την μορφογένεση σε φυσική (αφορά την φυσική μορφή των πραγμάτων) και καλλιτεχνική (ο δημιουργός αποφασίζει ποια θα είναι η τελική φόρμα του αντικειμένου).

Ακόμη, αναφέρει σαν σχετικό παράδειγμα το έργο του Frei Otto. Πρόκειται για ένα κτίσμα του οποίου η στέγη είναι εμπνευσμένη από τις καμπύλες του αλόγου. Για την απεικόνιση του στεγάστρου ο δημιουργός χρησιμοποίησε τις σφαιρικές μορφές από διάλυμα σαπουνιού τις οποίες και υπολόγισε αναλογικά.  Έτσι, συνδύασε τη μορφή που ήθελε με αυτή που μπορούσε να του δώσει το σαπούνι. Το αποτέλεσμα που προέκυψε αποτελούσε ουσιαστικά συνεργασία της καλλιτεχνικής με τη φυσική μορφογένεση.

Στην συνέχεια, ο DeLanda κρίνει σκόπιμη την κατανόηση της έννοιας της υλικότητας κι επιπλέον της επιστημονικής σκέψης-αφού οι επιστήμονες είναι αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα την ύλη. Έτσι, καταλήγει στον διαχωρισμό της επιστημονικής σκέψης σε τρεις κατηγορίες:

1.        Την πληθυσμιακή σκέψη, η οποία σχετίζεται με τις επιστήμες της γενετικής και της βιολογίας- αφορά σε εκείνη τη σκέψη που διαμορφώνεται βάση της γενετικής πληροφορίας όπως αυτή μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.
2.      Την εντατική σκέψη, η οποία προέκυψε από την μελέτη της θερμοδυναμικής- αφορά στην παρατήρηση των μηχανισμών της φύσης με στόχο την παραγωγή υπαρκτών αντικειμένων.
3.        Την τοπολογική σκέψη, η οποία βασίζεται στα μαθηματικά και μελετά τα αντικείμενα που είναι μεν αληθινά αλλά όχι απτά (εικονικά).

Με αυτήν την διάκριση ο DeLanda συμπεραίνει πως κάθε επιστήμη έχει τον δικό της τρόπο σκέψης, αλλά μόνο η οικολογία συνδυάζει και τα τρία αυτά είδη επιστημονικής σκέψης ταυτόχρονα.

Expressive Form: A Conceptual Approach to Computational Design, Kώστας Τερζίδης, 2003

Ο Κωνσταντίνος Τερζίδης στο βιβλίο του εξετάζει το ρεύμα του παραμετρισμού το οποίο και θεωρεί κυρίαρχη τάση της εποχής του. Στην διερεύνηση αυτή ο συγγραφέας αναφέρεται τόσο στην διαδικασία του σχεδιασμού με την χρήση του Η/Υ (computerization), όσο και στην αλγοριθμική επίλυση σχεδιαστικών προβλημάτων (computation). Στην προσπάθεια του να προσδιορίσει μια θεώρηση για τις παραπάνω έννοιες, ο Τερζίδης καταλήγει σε δύο προσεγγίσεις των νέων αυτών εφαρμογών και των δυνατοτήτων τους.

Η πρώτη προσέγγιση επαναξιολογεί τις παλαιότερες θεωρήσεις, κατά τις οποίες ο Η/Υ ήταν απλά ένα εργαλείο στην διαδικασία του σχεδιασμού. Η δεύτερη όμως, αφορά τις νέες μεθόδους δημιουργίας, όταν δηλαδή το ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να συλλάβει πλήρως τη μορφή και ο Η/Υ παίζει κυρίαρχο ρόλο στη διαδικασία της δημιουργίας.

Στα πλαίσια της δεύτερης προσέγγισης ο συγγραφέας κάνει λόγο για την έννοια της εκφραστικότητας και πως αυτή τροφοδοτείται τόσο από τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες όσο και από την ανθρώπινη κατανόηση. Επιπλέον, τονίζει πως οι ελεύθερες μορφές που προκύπτουν από τον παραμετρικό σχεδιασμό ξεφεύγουν από αυστηρές γεωμετρίες, με την υλική τους υπόσταση να υπονοείται διεγείροντας έτσι τις αισθήσεις και την φαντασία του παρατηρητή.

Ακόμα όμως και στην παραμετρική αρχιτεκτονική, ο συγγραφέας επισημαίνει πως ο ρόλος του δημιουργού αποτελεί αναγκαίο και αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού. Έτσι, οι εξειδικευμένες γνώσεις του αρχιτέκτονα, καθώς και η κρίση του σχετικά με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του κτίσματος παραμένουν στοιχεία αναντικατάστατα.

Συνοψίζει λοιπόν πως τα ψηφιακά μέσα πρέπει να είναι «συνεργοί» του αρχιτέκτονα κι επισημαίνει πως το αποτέλεσμα μιας τέτοιας συνεργασίας μπορεί πραγματικά να εκπλήξει!

The Parametricist Epoch: Let the Style Wars Begin, Patrik Schumacher ,  London 2010

 Ο συγγραφέας του άρθρου, Patrik Schumacher, επιχειρεί την εισαγωγή ενός ενιαίου αρχιτεκτονικού στυλ με οδηγό τον παραμετρισμό(τον οποίο και θεωρεί διάδοχο του μοντερνισμού). Αναφέρει πως σκοπός του παραμετρισμού είναι η ανάλυση και η οργάνωση της πολυπλοκότητας των ανθρώπινων διεργασιών και κοινωνικών θεσμών, επιτρέποντας παράλληλα την συνεχόμενη διαφοροποίηση και αλληλεπίδραση μεταξύ των συστημάτων και των υποσυστημάτων τους.

Επίσης, ο συγγραφέας κρίνει αναγκαίο τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας του στυλ-μια έννοια που θεωρεί πως λανθασμένα έχει ταυτιστεί μόνο με την εμφάνιση. Συγκεκριμένα, επισημαίνει πως το στυλ αποτελεί έναν παρατεταμένο κύκλο καινοτομίας, ο οποίος σηματοδοτεί την μετάβαση από το ένα κίνημα στο άλλο. Δεν πρόκειται λοιπόν για έναν απλό προσδιορισμό της μόδας αλλά για ένα ιστορικό φαινόμενο που επεκτείνεται στο μέλλον και επαναδιαπραγματεύεται σκοπούς και μεθόδους μια συλλογικής προσπάθειας.

Ακόμη, αναγνωρίζει την κακοφωνία των πολλών στυλ που συχνά προκαλούν οπτικό χάος. Την λύση στο πρόβλημα την δίνει μέσω του παραμετρισμού, ο οποίος αναλύει, διαχωρίζει και συσχετίζει.  Αποτελεί, σύμφωνα με τον συγγραφέα το μοναδικό ενοποιημένο στυλ, αφού η αυστηρή του δομή και τα γερά του θεμέλια θέτουν μια σταθερή βάση ενοποίησης των στυλ. Παράλληλα, τονίζει πως ο παραμετρισμός είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας και της ανάπτυξης του ανθρώπινου μυαλού. Αναγκαία όμως προϋπόθεση για να επικρατήσει το παραμετρικό στυλ, κατά τον Patrik Schumacher, είναι η επιμονή στις αρχές, τις αξίες και τους στόχους του.

Τέλος, συγκρίνει τον παραμετρισμό με τον μινιμαλισμό, αφού και ο τελευταίος διακρίνεται από αυστηρές αρχές και έντονη ιδεολογία.

RCA Future Frontiers III, Frédéric Migayrou

O Frederic Migayrou αναφέρεται στην Non-Standard ανάλυση στα μαθηματικά και πως αυτή εξελίχθηκε κι εφαρμόστηκε στην αρχιτεκτονική στα τέλη του 20^ου αι.

Πρόκειται ουσιαστικά για μια θέση που απορρίπτει την μαζική παραγωγή του μοντερνισμού προκειμένου να αντικρούσει την ομαδική προσαρμογή και την πολυπλοκότητα. Επιπλέον, η θεώρηση αυτή τονίζει την αρχιτεκτονική διαδραστικότητα ως απόκριση του κτιρίου στις περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες.

Η Non-Standard αρχιτεκτονική βασίζεται στον ψηφιακό σχεδιασμό και τα τεχνολογικά του επιτεύγματα, ενώ παράλληλα στοχεύει στην παραγωγή πιο σύνθετων και δυναμικών μορφών. Οι οργανικές μορφές αποτελούν ένα τέτοιο παράδειγμα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.

Ο Migayrou, τέλος, τονίζει τα ψηφιακά μέσα σαν μέσα αντιληπτικής δεξιότητας, αφού ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός με την χρήση αλγορίθμου έχει την δυνατότητα να ελέγχει την μεταβλητότητα όλων των παραμέτρων. Έτσι, σήμερα είναι πια εφικτή η παραγωγή πολύπλοκων μορφών που παλαιότερα ήταν αδύνατο να παραχθούν.